06 Ιαν Τὰ σύμπαντα σήμερον, χαρᾶς πληροῦνται· Χριστοῦ φανέντος ἐν Ἰορδάνῃ
(Ομιλία του Πανοσιολ. Αρχιμ. π. Δαμασκηνού Παπαδοπούλου, στην Εορτή των Θεοφανείων, η οποία εκφωνήθηκε την 5η Ιανουαρίου 2020 στον Ιερό Ναό Παναγίας Φανερωμένης Νέας Μηχανιώνας, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνου).
Πόση χαρά κατακλύζει όλη την πλάση, όταν αναγνωρίζει στο πρόσωπο το Χριστού, τον άρχοντα της φύσεως και δημιουργό. Με πόση προσμονή, σαν το διψασμένο ελάφι δίπλα στην όχθη του ποταμού περιμένει όλη η πλάση το σημάδι του Θεού.
Τα Θεοφάνεια είναι η πρώτη δημόσια εμφάνιση του Χριστού. Κάποιοι από το στενό κύκλο του Ιησού είχαν καταλάβει την ξεχωριστή του αποστολή. Όμως τα γραπτά κάποιων προφητειών του Ησαΐα για πρώτη φορά αρχίζουν να εκπληρώνονται. Να εκπληρώνονται τότε στην έρημο του Ιορδάνη ποταμού…
Να επαναλαμβάνονται ανά τους αιώνες μέσα στην ψυχη του κάθε πιστού.
Ας χαίρεται η έρημος κι ο τόπος ο ξερός./Η χέρσα γη ας αγάλλεται κι ως κρίνο ας λουλουδίζει./Άνθη ας την πλημμυρίζουνε,/φαιδρά ας πανηγυρίζει/και της χαράς ν’ ακούγεται/γιορταστικός ο αχός./Θα της δοθεί η μεγαλοπρέπεια του Λιβάνου/του Κάρμηλου η λαμπρότητα και της Σαρών./Τότε θα δουν τη δόξα του Κυρίου,/το μεγαλείο του δικού μας του Θεού. (Ησαΐας 35. 1)
Αυτή η άνθιση της ερήμου που παραβολικά αντιδιαστέλεται στην άνθιση της δικής μας έρημης και άγονης ψυχής που λουλουδίζει…
Αυτή η μεγαλοπρέπεια του Βασιλιά που πλησιάζει να δεχθεί το Βάπτισμα μετανοίας σαν κοινός θνητός…
Η ταπείνωσή Του.
Αυτή που εξακολουθεί να αναδεικνύεται φωτεινά στα ρείθρα της κάθε ψυχής που προσέρχεται ο γιος της Μαρίας.
Αυτός ο αχός της χαράς της μαρτυρίας του Θεού Πατέρα και η συμμαρτυρία του Αγίου Πνεύματος που γίνεται σφραγίδα στην ψυχή που λούζεται με το ζωοποιό Του Βάπτισμα.
Αυτή η δόξα του Κυρίου, η περίτρανή Του φανέρωση. Κρυμμένο μυστήριο μέσα στη Βάπτιση του Κυρίου. Δυναμικό θαύμα μέσα στα δικά μας Θεοφάνεια.
Και συνεχίζει ο Προφήτης:
Ακούστε!/Κάποιος φωνάζει:/«Ετοιμάστε στην έρημο/ένα δρόμο για τον Κύριο,/ισιώστε εκεί το δρόμο/να περάσει ο Θεός μας./Κάθε φαράγγι ας υψωθεί,/κάθε βουνό και κάθε λόφος ας χαμηλώσει,/το έδαφος το ανώμαλο ας γίνει πεδιάδα/και τα μέρη τ’ απόκρημνα, κοιλάδα.
Τότε η δόξα του Κυρίου θα φανερωθεί και θα τη δουν ταυτόχρονα όλοι οι άνθρωποι, γιατί ο Κύριος ο ίδιος μίλησε». (Ησαΐας 40. 3)
Και να η εμφάνιση του Ιωάννη. Προετοιμάζει τον ερχομό του Κυρίου. Υποψιάζει τις ψυχές για να τον υποδεχτούν.
Αυτός ο Ιωάννης, ο γιος του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, ο ασκητής, ο ταγμένος να ανοίξει δρόμους στα δύσβατα, να γεμίσει αδιάβατα φαράγγια, να μειώσει τα όρη για να διαβεί Κύριος ο Ζωοδότης.
Και στα δικά μας Θεοφάνεια έχουμε κάποιον Ιωάννη να ανοίγει τα αόρατα τα αθέατα περάσματα της ψυχής μας.
Αν κοιτάξουμε την πορεία μας πάντα θα υπάρχει ένας Ιωάννης που μας περίμενει να μας ανοίξει τον δρόμο. Να μας μιλήσει για τον ερχομό Εκείνου, του μόνου Κυρίου της Αλήθειας της Αγάπης.
Για άλλους η οικογένεια…
Για άλλους ο πνευματικός…
Ίσως κάποιος φίλος, ο γείτονας, αδελφός…
Ευλογημένος ο ρόλος του Βαπτιστή./Προσδοκώμενος στους αιώνες για τον Κύριο και εξακολουθητικά για την κάθε ψυχή.
Στα άγια Θεοφάνεια:
Ἀνοίγει ὁ οὐρανὸς,/αποκαλύπτεται ὁ Τριαδικὸς Θεός,/αυτός ο Κύριος και Θεός ὁμολογεί ότι ο βαπτιζόμενος Υιός ειναι Θεός,/δὲν εἶναι ἄνθρωπος.
“Όταν δεις Ιωάννη, το Πνεύμα το Άγιο, με τη μορφή περιστεριού να κατέβει από τα ουράνια και να σταθεί επί της κεφαλής Του εκλεκτού μου, τότε θα καταλάβεις ότι αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός” μας μαρτυρεί στο Ευαγγέλιο του ο έτερος παριστάμενος, Ιωάννης ο ευαγγελιστής.
Για εμάς λοιπόν τους θνητούς αὐτὸ ειναι το αληθινό μήνυμα τῶν Θεοφανείων.
Καὶ δὲν σχίζονται μόνο οἱ οὐρανοί, ἀλλά, ὅπως ἀναφέρουν τὰ τροπάρια καὶ τὰ ἀναγνώσματα τῆς ἑορτῆς, σχίζεται καὶ ὑποχωρεῖ ὁ Ἰορδάνης.
Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή του προφητάνακτα Δαυίδ στον 113ο ψαλμό:
Κατά την έξοδο του Ισραήλ από την Αίγυπτο, μακρυά από τον βάρβαρο λαό της γης αυτής, έγινε η Ιουδαία αγίασμα για τον λαό του Θεού και ο Ισραήλ, δηλαδή ο εκλεκτός, ο Χριστός, δόθηκε από τον Θεό Πατέρα για να τον εξουσιάσει.
Η θάλασσα, όταν Τον είδε, έφυγε./Ο Ιορδάνης γύρισε προς τα πίσω τη ροή του./Τα βουνά χοροπήδησαν από χαρά σαν κριάρια και οι κορυφές σαν μικρά προβατάκια./Τι έπαθες θάλασσα και έφυγες;/Κι εσύ Ιορδάνη, γιατί έστρεψες τη ροή σου;/Εσείς περήφανα βουνά γιατί σκιρτάτε/και εσείς απάτητες βουνοκορφές γιατί σαν ανέμελα προβατάκια χαίρεστε;
Είδε η πλάση το πρόσωπο του Κυρίου της και εσαλεύθη. Είδε η γή τον Θεό του Ιακώβ και σκίρτησε από χαρά.
Τὰ Θεοφάνεια είναι ἡ γιορτὴ τοῦ Βαπτίσματος, του Κυρίου Ιησού Χριστού, αλλά καὶ του δικού μας Βαπτίσματος.
Δύο γεγονότα το σηματοδοτούν. Το άνοιγμα του ουρανού καὶ ἡ ὑποχώρηση των νερών τοῦ Ἰορδάνη ποταμού. Αποτελοῦν ἀναπαραστάση τοῦ γεγονότος τῆς δικής μας σωτηρίας.
Αυτής της σωτηρίας ποὺ επιτελέστηκε μὲ τὸ Βάπτισμα τοῦ Κυρίου. Κλεισμένος ουρανός από την αμαρτία ανοίγει.
Και ο Ιορδάνης ποταμός που συμβολίζει την πτώση λόγω της αμαρτίας υποχωρεί και περνά ο Κύριος ο Θεός, δηλαδή η Θεία Χάρις.
Γι᾿ αὐτὸ το λογο όλα τὰ ἀναγνώσματα μιλούν γιὰ τὸ νόμο καὶ τὴ χάρη, «παρῆλθεν ἡ σκιὰ τοῦ νόμου τις χάριτος ἐλθούσης…», έφυγε δηλαδή ο νόμος καὶ μπαίνει τώρα η Χάρη στὸν ορίζοντα των σχέσεών μας μὲ τὸν Θεό.
Στην Βάπτιση του Κυρίου μας ύψιστη σημασία έχει και η φανέρωση της Αγίας Τριάδος.
Και γίνεται για εμάς…
Η θαυμαστὴ εὐκαιρία νὰ ἀνανεώσουμε τὸ πνεύμα της χάριτος ποὺ δεχθήκαμε.
Ναι!!! Γίνεται η στιγμή της πνευματικής μας αναζωπύρωσης. Ώστε να μεταμορφωθούμε για άλλη μια φορά κατά το μέτρο του καθενός σε ουράνιους ανθρώπους.
Γιατί ας μην ξεχνούμε ότι ἡ χάρη των Μυστηρίων, ἀκόμη κι αν διακοπεί ή ανασταλεί προσωρινά λόγω της αμαρτίας, μπορεί να ξαναζωπυρωθεί.
Έτσι γίνεται εφικτό να διασχίσουμε το ποτάμι της Ζωής με την δύναμη Εκείνου.
Να αξιωθούμε να ακούσουμε την φωνή του Θεού Πατέρα να αυξήσουμε τις ευλογίες της Θείας Χάριτος.
Να αγαπήσουμε και να προσκυνήσουμε τον Κύριο μας και να αξιωθούμε της βασιλείας των Ουρανών.
Αμήν!